Diyarbakır’ın eski dönemlerinde, Fatihpaşa mahallesinde yer alan Kurşunlu Camisi, Yoğurt Pazarı, Mardin Kapısı’ndaki Seyhan Palas Kahvesi ve Melik Ahmet Çarşısı kuşçuların toplanma mekanları arasındaymış. Günümüzde ise Fatih Caddesinde birçok yetiştirici ve ticari anlamda mekanları bulunmaktadır. Cemil Paşa Zadelerden Mehmet Bey, Erhan AKALINLAR ‘ın Dedesi Fit Hoca, Hacı Besim Bey, Cemil Paşa Zadelerden Eshat bey ve Cemil Paşa Zadelerden Muhammet Bey, Münir Efendi, Hevidanlızade Emin Efendi, Cemil Paşa Zade Kasım Bey ve Raif Hoca, Hamit Yazıcıoğlu’nun amcası Eminigazeli, Zozo Alo ve Mahzunun oğlu Mehmet Efendi ve Mustafa Kemal ATATÜRK’ ün kurtuluş savaşında silah arkadaşı olan Yüzbaşı Sabri BİNTEPE gibi kişiler dönemin bilinen kuşçularıdır. Diyarbakır Irk Güvercinleri ile Posta Güvercinleri Koruma ve Yaşatma Derneği 2014 yılında kurulmuştur. Dernek başkanlığı görevini Hüseyin TUĞCU tarafından yürütülmektedir. Türkiye Güvercin Federasyonu ile ortak hareket ederek faaliyetlerini bünyesinde yürütmektedir. Derneğin 70 adet üyesi ve 120 adet yarışçısı bulunmaktadır. Diyarbakır’da 3000 – 4000 kişinin Güvercin beslediği Dernek tarafından ön görülmektedir. Diyarbakır’da ve Diyarbakır dışında yaşayan güvercin sevenler ve yetiştiricilerle ortak bir bağ kurularak dernek bünyesinde çeşitli faaliyet ve aktiviteler yürütülmektedir. Aktiviteler arasında Posta güvercin yarışları gelmektedir bu yarış Bolu İli girişinden Diyarbakır il merkezine (1050 km) kadar süren posta güvercinleri yarışı yapılmaktadır. Bu yarışma kapsamında her sezon 1500’e yakın güvercin yarışmaktadır. Yarışmanın finaline kadar 100 -150 kuş ulaşmaktadır. Dernek üyelerinin ve yetiştiricilerin güvercinler ile duygusal bağ kurdukları gözlemlenmiş, topluma uyumlu daha duygusal insanlar oldukları duygusal görülmektedir. Bu duygusal bağın kopmaması adına, Dernek Diyarbakır yerel ırk güvercinlerinin korunması, ülkemizde tanıtılması ve ileriki dönemler için ırk özelliklerini taşıyan güvercinlerinin ırk özelliklerini kaybetmeden güvercin soyunun devam ettirilmesidir. Bu amaçla; Diyarbakır kültürünün ve geleneğinin bir parçası olan Diyarbakır güvercinlerinin tanıtılması ve korunması adına Diyarbakır yöresinde yetiştirilen güvercinlerin ırk tespiti ile birlikte kantitatif ve kalitatif özelliklerinin belirlenmesi amacıyla Diyarbakır Irk Güvercinleri ile Posta Güvercinleri Koruma ve Yaşatma Derneğimizin Karacadağ Kalkınma Ajansının 2015 Yılı Doğrudan Faaliyet Mali Destek Programı dahilinde ‘Diyarbakır Güvercinlerinin Tescillenmesi ve Tanıtım Projesi’' desteklenmiştir. Projemiz faaliyetlerini Diyarbakır Irk Güvercinleri ile Posta Güvercinleri Koruma ve Yaşatma Derneği ve Dicle Üniversitesi Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Romedi ÇELİK tarafından yürütülmüştür. Projemize Kayapınar Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü gönüllü destek sağlamışlardır. Projemizin hazırlanması, sunulması ve yürütülme aşamalarında teknik destek sunmuşlardır. Projemiz ile incelenen güvercinlerin verileri Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı‘na Diyarbakır Güvercinleri Tescil dosyası ile başvuru yapılmıştır. Elde edilen veriler ve fotoğraflar adresinde tanıtım faaliyetlerine başlamıştır. Ayrıca önümüzdeki dönemde Diyarbakır Güvercinleri kataloğu basılacak ve tanıtım günleri düzenlenecektir.