Vucudun genellikle tüysüz bölgelerinde çıkan dış çiçekler-pox “göz çevresi, gaga etrafı, ayaklar, kanat uçları vs. veya anüste çıkabilmektedir (nadir de olsa tüylü bölgelerde görülebilir) bunlara antibiyotikli göz damlası veya kremi sürüldüğünde bazen azdırabilmektedir/dikkatli olalım küçüleceğine büyümesinler!”. Trosyd merhemle hızlıca geçer. Şu ana dek sadece güvercinlerde karşılaştığım hastalıklardır. Muhabbet veya Kokotillerimde başıma hiç gelmedi şükür. Siz de kuşlarınıza iyi bakarsanız, dilerim hiç karşılaşmazsınız! Dış-Çiçek/Pox: Bakımı yapılmazsa veya ilerlemenin önüne zamanında geçilmez ise; gagayı, ayağı veya parmağı “artık nereye yerleşmişse orada büyür ve için için yer” bölgeyi koparır ve düşürür veya iç çiçeğe çevirir! Sert/Sarı/turuncu/kahve renkli ve koparınca kanayan yaralar veya kraterimsi yapılardır. Bunlara konuda bahsi geçen tehlikeli ishalleri yoksa en yukarıdaki ilk ilaç listesindeki oral ilaç+vitamin tedavisi yanında derideki yaralar için kabuğu ince bir tabaka üst kısımdan dikkatlice kanatmadan kaldırın. Bu işlem ilacın içe temasını sağlar. Son denemelerimde; yaraları Eu bolic göz temizleme “%1 veya %2 lik borik asit solusyonu” ile ilk 5-6 gün için temizleyip, üzerine düşene dek her gün kombu çayı sürüp “seyreltilmemiş kombu çayının göz içi teması az yakıcıdır ancak göze faydalıdır, yine de göze temas ederse yakmayı alması için visine göz damlası kullanalım!”, akşamları “ilk 3 gece için” üzerine cortymycine göz merheminden (allerjik durumlara yarayan bir kremdir antibiyotik değildir) sürdüm ve ilk defa ne yaparsam yapayım büyümesini durduramadığım ancak gaga düşünce duran pox yarasının büyümesinin durduğunu, kuruyup küçüldüğünü ve zarar vermeden düştüğünü gözlemledim! Çiçek göze çok yakınsa gözü kör edebileceğinden çok dikkatlice kabuğa çizik atıp pansumanın etkili olması için içeriye temasını sağlayınız. bunları bulamıyorsanız: Gliserin İyot “iyode” içeren antiseptik bir solusyonla veya kremle “göz/ağız/burun içi teması sakıncalı olabilir - bu durumda bol suyla yıkayınız” yaralar düşene dek her gün pamuk veya temiz pamuklu kulak çöpü yardımıyla iyice dezenfekte edilmeli, kuruyup küçülüp, kendiliğinden düşmeleri beklenmelidir. Bu tür hastalıkların son zamanlarda antifungal olan trosyd merhem ile daha hızlı ve sağlıklı bir şekilde geçtiğini keşfettim. Hayvanın gözlerini kaşıyarak kör etme riskine karşı, lezyonlar düşene dek tırnak uçlarını (çok sıkmadan) bantlayabilirsiniz veya tırnak makasıyla uçları küt bir şekilde dikkatlice kanatmadan az kesebilirsiniz. Çiçek hastalarını kör olma riskine karşı direk güneşle temastan kaçınınız. Gliserin iyode veteriner ilaçları satan yerlerlerde bulamıyorsanız, buna yakın formülü kendiniz şöyle uygulayabilirsiniz: 50 ml.lık boş temiz kapaklı bir ilaç şişesine 30-50 damla “3-5 ml.” Batticon damlatılır ve içme suyu ile karıştırılır, seyreltilmiş çözelti elde edilir. Ayrıca yine eczaneden Cortymycine göz merhemi alınır. Göze yakın, gaga ve anüs çevresinde olanlar için kullanacağımız ilacın içine temasını sağlamak amaçlı; kabuktan çok ince bir katmanı kanatmadan kaldırıp veya temiz tahta kürdan ile acıtmadan birkaç delik açıp, oksijenli suyla temizleyip ve dozu açılmış/seyreltilmiş bu batticonlu çözeltiyle/solusyonla dikkatlice “bu ilaçların göz/ağız/burun içi teması sakıncalı” pansuman ettikten sonra üzerine Trosyd merhem (tiokanazol içerir) sürülür. Çok sertleşmiş ve gagayı koparacak gibiyse akşamları üzerine vazelin de sürünüz. Vazelin hem gaga yapısını koruyacak hem de çiçek oluşumlarının oksijenle temasını keseceğinden hızlıca küçülmelerini sağlayacaktır. Böylece sürdüğünüz ilaçların da faydasını artıracaktır. Ayak, kanat veya vucudun diğer bölgelerinde olanlar için kabuktan ince bir katmanı dikkatlice/kanatmadan kaldırıp, oksijenli suyla temizleyip ve durumuna bağlı hiç seyreltmeden direkt batticon + Trosyd Merhem uygulanabilir. **gırtlakta veya gaganın içinde veya dışında oluşan ve pox veya çiçek gibi görünen, ancak fungal olan sakızımsı oluşumlar Tiokanazol içeren merhem (Trosyd Merhem gibi vs.) ile geçer. Merhemi yutmasında sorun yoktur ancak aşırıya kaçmayın. Böylece gagayı kaybetmeden hayvanı kurtarabilirsiniz. Bu merhem anüste ve bağırsak içerisinde oluşan fungal/pox/çiçek vs. türevlerine de iyi gelir. Akşamları üzerine ihtiyol (kara merhem - ağrıları da giderir) de sürebilirsiniz. Önemli Not: Bazen dış çiçekler gagadan başlayıp ağız içine vurabilmekte ve yayılabilmektedir. bunlar beyaz, sarı veya kahve renkte vs. olup yapışkan sakız gibi bir formdadırlar -trikomoniasis iç çiçekten farkı zor kopmaları ve kopunca kanamaları/koparılan yere ciddi zararlar vermeleridir! bu durumda pamuklu kulak çöpüne az miktarda batticon (durumuna bağlı genellikle gagada ise suyla seyrelterek) yedirilir. Hayvanın bu durumda dozu fazla ve seyreltilmemiş olan bu batticonu, kursak erimelerine karşı yutmaması için fazlasını akıtmak gerekir. bunun için pamuklu kulak çöpü biraz sıkılır veya plastik temiz bir bardağın iç kenarlarına bastırılarak fazlalık akıtılır. ilaçlı kulak çöpüyle dikkatlice fazla kanatmadan kitleler kaldırılarak alınır ve kaldırılan yerlere batticon az temas ettirilir. peşine kuş hemen suya gidip ilaçları dağıtmaması ve yutmaması için; ucu temiz akvaryum lastiği veya serum lastiği ile uzatılmış olan küçük bir şırınga ile kuşa biraz su içirtilir. bu işleme 6-7 gün oluşumlar temizlenene dek devam edilir. Veya başka bir uygulama: Bir mercimek kitlesinde göz taşını “bakır II sülfat” boş temiz bir ilaç şişesine “örneğin boşalan damlalıklı mikostatin şurup şişesi gibi” ekleyip üzerini temiz suyla tamamlayıp karışımı eritiniz. Bunu aynı şekilde dikkatlice “dozu fazla olduğundan ve sık kullanımı göz/ağız/burun içi teması sakıncalı” her gün pamukla pansuman ediniz (göztaşı diğer ilaçlarla etkileşebilir, dozu da fazla olduğundan ilaç kullanılıyorsa ağız içi hariç, sadece diğer bölgeler için kullanınız). Eskiden insanların ellerinde ve ayaklarına ıskattro dediğimiz kraterimsi siğiller/sinirler çıkardı, bunlara kuruyup düşmeleri için incir sütü damlatırlardı “göze sakıncalı/bu siğiller günde birkaç kez karbonatlı suyla pansuman edilirse iyleşiyor” ve kendiliğinden düşmesini beklerlerdi. Sanırım uyuz hastalığına da kullanıyorlardı! Belki de incir sütü bu hastalığa da iyi gelmektedir “henüz denemedim!”. Not: Mavi İlaç “eczaneden-göz içi sakıncalı” Buco Bleu Kollutuvar 15 ml fırçalı veya damlalıklı içeriğinde metilen mavisi vardır ve Göztaşı “Bakır II Sülfat” gibi etkileri benzerdir. İnsanlarda yaralar, siğil, ağız içi yaraları, apse, aft vs. gibi durumlarda uygulanır. Kullanmak durumunda kalırsanız mutlaka prospektüsü okuyun! İyi bir kanatlı uzmanına danışın. Hayvanının durumuna ve ilaç etkileşimlerine karşı “ağızda mavi ilaç lekesi dahi kalmışsa flucanazole etken maddeli ilaçlarla çakışıyor ve ölüme sebep oluyor, ör; triflucan şurup, fluzole şurup, flucan, zolax vs.” dikkatli olun! Bazen sonuç yine de kaçınılmazdır; güvercinlerde ilaçlı veya ilaçsız dil, gaga, ayak vs. düşmesi/kopması durumları gördüm. Yine de bir şansı varsa onu korumaya çalışmak gerekir! Dili kökten koptuğu, yarım gagası kaldığı veya çeyrek üst gagası/damağı kaldığı, yada hafif çapraz gagaya dönüştüğü halde bunlar yemek yiyebildiler. Yemek yeme şansı hiç olmayanlar/yada öyle olduğunu düşündükleriniz için “gagası aşırı çarpılan/çapraz veya aşırı kopan vs. gibi onlara” mutlu olmaları için gerekli ortamı sağlamaya çalışıp, günde 1-2 kez mama ile düzenli besleyebilirsiniz. Bazıları çukur küçük bir çanak/kaseye tepe yapar gibi yem koyduğunuzda bir miktar alabilirler, deneyiniz. Akşamları yoklayıp biraz da siz takviye yapınız. Onlar bu halde bile memnun olmayı ve sevgilerini göstermeyi başarabilmekteler! Kendine uygun bir eş alan dahi var.. İpucu: Yabani güvercinlerde hastalık ilerlemeden evvel suluklarda göztaşı varsa \"bunu yabanilere haftada 2-3 gün vermekteyiz, 1-2 gün ise ilaç karışımı; sulu kurgansı yeşil sarı veya beyaz mukuslu köpüklü karışık ishaller için amoksisilin + nidazol + mikostatin + ercefuryl veya Diafuryl + mulvitamin + bal + katkısız elma sirkesi vs. verir ayrıca düzenli biçimde iç parazit kürlerini ve prebiyotik katkılarını da yaparız\" göztaşı uygulaması bu kitleleri hızlıca düşüyor olmalı ki bu vakalar çok şükür oldukça azaldı!.. *Göztaşılı su antimikrobiyal olduğundan yabanilerin hastalıklarını azaltmak amaçlı uygulanmaktadır! 5-7 litre suya normal bir mısır kitlesinde göztaşı suda eriterek eklenir/iyice karıştırılır. Dozaja dikkat ve başka ilaçlarla karıştırmayın! Karbonat herhangi bir aksilik durumunda göztaşının etkisini azaltmak için kullanılabilir. Yüksek sesle sık öksürük şeklinde görülen ve solunum borusuna yerleşen protozoaları, ayrıca gırtlak veya yutağa yerleşen kanamalara sebep veren büyük sert kitleleri 3-7 gün gibi kısa sürede iyleştirdiğini/düşürdüğünü gözlemledik (aksi halde yiyemez açlıktan acı çekerek ölürler! Durumu ağır olanlara iyleşene dek ağızdan ilaç tedavisi daha etkili olacaktır. Yiyemeyenlere ucuna serum lastiği “eczaneden” veya temiz akvaryum lastiği takılmış büyük şırınga ile günde birkaç kez mama takviyesi yapılmalıdır). Sıvı akıtan veya parazitlenen ağaç ve bitkiler için de oldukça faydalıdır. Aynı ölçekte sulanabilir ve püskürtme uygulanabilir. Unutmayın yabaniler sağlıklıysa kendi kuşlarınız da sağlıklı olacaktır! Hayvan sağlığında ve içme sularına kullanılacağından, zahre ilacı satan yerlerden satın alırken göz taşının katkısız ve karışımsız olmasına dikkat ediniz.